EYT'de kritik maaş detayı: Rakam belli oldu, 7200 ve 9000 gün prim...
Memurlar da tıpkı SSK ve Bağkur’lular gibi 1999’daki düzenleme sonrasında EYT’li duruma düşmüştü. Gündemdeki düzenlemede memurların durumunun yer alıp almadığı henüz bilinmiyor. Ancak onların da bu yönde talepleri var. Peki EYT’li memurların mağduriyeti nasıl giderilebilir? 7200 ve 9000 gün prim düzenlemesi çözüm olur mu? Bugün emekli olan EYT’li kaç lira maaş alır? Detayları POSTA Gazetesi yazarı Ekrem Sarısu yazdı
Memurlardan 8 Eylül 1999’dan önce göreve başlayanlar, sosyal güvenlik reformu adı altında bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olacağı tarih, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla olan prim ödeme gün sayısına bağlı olarak 2 ile 17 yıl arasında uzatıldı. EYT’li (emeklilikte yaşa takılanlar) olarak adlandırılan bu memurlar yıllardan beri mağduriyetlerinin giderilmesini talep ediyor. Yasa tasarısı henüz paylaşılmadığından belirsizlik var. Bu da spekülasyonlara yol açıyor.
EYT’Lİ MEMURLAR ESKİ KANUN HÜKÜMLERİNE TABİ TUTULABİLİR
Şayet EYT’li memurların mağduriyetinin giderilmesi isteniyorsa, yapılması gereken 8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile getirilen ve bu tarihte memur olarak görev yapanların emeklilik tarihini 17 yıla kadar uzatan düzenlemelerin uygulamasından vazgeçilerek eski kanun hükümlerine göre emekli olmasına imkan sağlanmalı. Yani 8 Eylül 1999’dan önce memur olanların 5434 sayılı kanun hükümleri olan;
Kadın 20 tam yıl fiili hizmet süresi (7200 gün), erkek 25 tam yıl fiili hizmet süresi (9000 gün) şartlarıyla, 10 yıl (3600 gün) fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarıyla emekli olmalarına imkan sağlanmalı. EYT’li memurların da istediği zaten budur. Yaş haddi aranmadan eski kanunun aradığı şartları sağlayanların emekli edilmelerine imkan sağlanarak, mağduriyetlerinin giderilmesini istemekteler.
9000 GÜN VE 7200 GÜN PRİM SÖYLENTİSİ
Her ne kadar EYT yasa tasarısının Aralık 2022’de tamamlanarak TBMM’ye sunulacağı açıklanmış olsa da henüz ortada kamuoyuyla paylaşılan bir yasa tasarısı olmadığından pek çok senaryo dillendiriliyor. Bu senaryolar rahatsızlık yaratmış olmalı ki Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, masada tek formül olduğunu açıkladı.
Bakanın bu açıklamasından sonra, bu kez de EYT yasası ile 9000 gün prim ödeyen erkekler ile 7200 gün prim ödeyen kadınların emekli edileceği söylentisi yayılmaya başladı. Peki böyle bir EYT yasası çıkartılabilir mi? Çıkartılırsa hangi sigortalıya yarar, hangisine yaramaz?
SSK KAPSAMINDAKI EYT’LİNİN MAĞDURİYETİNİ GİDERMEZ!
Çıkartılacak EYT yasasının; 7200 gün prim ödemesi olan kadın ve 9000 gün prim ödeyen erkeklerin emekliliğine imkan sağlaması, memur ve Bağkur’lularda mağduriyeti gidermesine karşın, sigortalıların (SSK’lıların) mağduriyetini gidermez. Çünkü emekli olmak için ne 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlardan ne de 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arası sigortalı olan erkek sigortalılardan 9000 gün prim, kadın sigortalardan 7200 gün prim ödeme şartı aranmıyor.
Dolayısıyla 9000 gün prim ödeyen erkek sigortalılar ile 7200 gün prim ödeyen kadın sigortaların emekli edilmesine yönelik bir EYT yasası büyük tartışmalara, yeni sorun ve davalar açılmasına yol açar. İlgililerin bu hususu dikkate alarak sigortalı çalışanlardan (SSK’lılardan) 8 Eylül 1999’dan önce emekli olmak için aranan şartları sağlayanları yani 20 yıl sigortalılık süresi içinde 5000 gün prim ödeyen kadın sigortalılar ile 25 yıl sigortalılık süresi içinde 5000 gün prim ödeyen erkek sigortalıları emekli eden bir yasa çıkartmada daha adil ve yararlı olacaktır.
EYT’Lİ MEMUR VE BAĞKUR’LUNUN MAĞDURİYETİ GİDERİLMİŞ OLUR
EYT yasasının 9000 gün prim ödeyen erkek ve 7200 gün prim ödeyen kadınları kapsaması, memur ve Bağkur’lu EYT’lilerin mağduriyetini giderir. Çünkü;
Yaş aranmadan 7200 gün prim ödeyen kadınların emekli edilmesi, Bağkur’lu kadınlar ile memur kadınların işine yarar. Çünkü, bunlar zaten 8 Eylül 1999’dan önce bu şartlarla emekli olabiliyordu. Yani 7200 gün prim ödeyen Bağkur’lu kadın ve 7200 gün (20 tam yıl) fiili hizmet süresi olan kadın memur yaş şartı aranmadan emekli olabiliyordu.
Yaş aranmadan 9000 gün prim ödemesi olan erkeklerin emekli edilmesi Bağkur’lu erkekler ile erkek memurların işine yarar. Çünkü bunlar 8 Eylül 1999’dan önce bu şartlarla emekli olabiliyordu. Yani 9000 gün prim ödeyen Bağkur sigortalısı erkek ve 9000 gün (20 tam yıl) fiili hizmet süresi olan erkek memur emekli olabiliyordu.
EYT’DEN EMEKLİ OLAN NE KADAR MAAŞ ALACAK?
En çok merak edilen konuların başında ise EYT düzenlemesiyle emekli olanlara bağlanacak maaş geliyor. Bu durum tüm sigortalılar için farklı. Bunun hesaplaması ‘uyg.sgk.gov.tr/AylikHesap/’ internet sitesi üzerinden yapılabiliyor.
Ortaya çıkan rakamlar güncel ve emeklilikte de bağlanacak yaklaşık tutarlar. Bu yıl en düşük emekli maaşı 2 bin 500 liradan 3 bin 500 liraya çıkarılmıştı. 31 Aralık tarihine kadar bu tutar geçerli olacak. Ocak itibarıyla seyyanen zam yapılması halinde 4 bin-4 bin 500 lira gibi rakamları konuşuyor olacağız. Ama şu anda taban maaş tüm emekliler için 3 bin 500 lira olarak uygulanıyor.
